BHP jest dziś osobną dziedziną, która bada warunki pracy i stara się wciąż je poprawiać, mając na celu dobro pracowników. Czy jednak zawsze tak było? Czy coś takiego jak bezpieczeństwo pracy było w ogóle możliwe w starożytności, czy średniowieczu? Przekonajmy się.

BHP przed wiekami
O tym, że pewne zawody mogą generować niebezpieczeństwo powstawania chorób, w związku ze specyficznymi warunkami pracy, mówił już Hipokrates. Podkreślał, jak istotne jest to, gdzie ktoś pracuje, przy leczeniu takiej osoby. Można to jednak uznać jedynie za kiełkowanie tematu i teoretycznych rozważań w tej kwestii. Trudno bowiem mówić o jakichś istotnych prawach i zabezpieczeniach pracowników przy budowie starożytnych świątyń, piramid, czy twierdz. Jeśli robotnik ginął na budowie, to po prostu zastępował go ktoś inny. A ginął ktoś niemal każdego dnia i na każdej budowie.
O pierwszych, zauważalnych działaniach możemy mówić dopiero, gdy dojdziemy do czasów średniowiecza. Wiąże się to w dużej mierze ze specjalizacją zawodową i powstawaniem cechów. Także na polskich terenach podjęto pewne trudy, dążące do poprawienia warunków pracy – powstawały chociażby instrukcje pracy dla górników, które m.in. zabraniały wydobycia pod wpływem alkoholu.
Rewolucja przemysłowa
Za właściwy początek pojęcia „bezpieczeństwo i higiena pracy” uznaje się czasy rewolucji przemysłowej i wiek XIX. Pojawiały się nowe technologie i maszyny, a co się z tym wiąże – także nowe zagrożenia i przyczyny wypadków. Potencjalnym czynnikiem niebezpieczeństwa były już nie kamienne bloki wnoszone na szczyt budowli, lecz porażenie prądem, czy uszkodzenia ciała przez maszynę. Od około połowy XIX wieku zaczęły powstawać inspekcje fabryczne, kontrolujące warunki pracy. O odpowiedni poziom zabezpieczeń zaczęto dbać m.in. we Francji i Prusach. Tym, co jest pod tym względem kluczowe, jest rozpoczęcie „odgórnych” prac nad tematem i pierwsze próby normalizacji, która miała obowiązywać na wszystkich terenach danego kraju.


BHP, jakie znamy dziś
Przepisy i instytucje, które w znacznej mierze obowiązują do obecnych czasów, powstawały w Polsce już po II wojnie światowej. Służba BHP i jej początek to rok 1953, stworzenie Kodeksu Pracy natomiast – 1975. To organy takie jak te, mają za zadanie pracować nad bezpieczeństwem pracowników, opracowywać nowe, skuteczniejsze sposoby walki z zagrożeniami podczas pracy i tworzyć przepisy, jakie będą odpowiadać współczesnym warunkom. To od BHP zależy dziś m.in. czas trwania pracy; ciężar, jaki można dźwigać; oznakowanie poziome i pionowe w magazynach oraz na halach przemysłowych, czy zabezpieczenia podczas wykonywania zadań na budowach. Każdy zawód ma właściwe dla siebie warunki pracy, co jest dostrzegane i uwzględniane.
Z dzisiejszego punktu widzenia, każdy z nas może się więc cieszyć, że żyjemy w takich czasach i pracujemy w takich warunkach, a nie jesteśmy niewolnikami, budującymi piramidy. BHP i inne przepisy prawne mają dziś za zadanie służyć pracownikowi, który jest podmiotem, nie jedynie narzędziem do pracy. Zrozumiano to, że im większy komfort pracy i zadowolenie pracownika, tym sama praca jest wydajniejsza, szybsza i skuteczniejsza. Niezadowolony pracownik, jak również sam pracodawca, nie równa się większemu zyskowi oraz lepszej pracy – to właśnie jest kluczem i podstawą zasad BHP.