Dręczenie czy wręcz zastraszanie pracownika to nierzadkie zjawisko w naszych miejscach pracy. Jednak jeszcze rzadziej osoba, która dopuszcza się tych działań, ponosi konsekwencje prawne. Czym jest mobbing, jak z nim walczyć i do czego zobowiązany jest pracodawca?

Mobbing według art. 94 to działanie lub zachowanie dotyczące pracownika lub skierowane przeciwko pracownikowi, polegające na uporczywym nękaniu lub zastraszaniu pracownika, wywołujące u niego zaniżoną ocenę przydatności zawodowej, powodujące lub mające na celu poniżenie lub ośmieszenie pracownika, izolowanie go lub wyeliminowanie z zespołu współpracowników.

Aby być pewnym, że mamy do czynienia właśnie z mobbingiem, należy wziąć pod uwagę takie kwestie, jak: uporczywość, długotrwałość, bezprawność oraz ujemne skutki zachowania pracodawcy. Następstwem mobbingu najczęściej są: zaniżona samoocena przydatności zawodowej, poniżenie pracownika i wyeliminowanie go z zespołu. Nie należy mylić mobbingu z dyskryminacją i negatywnym traktowaniem pracownika ze względu na jakość jego pracy.

Obowiązkiem pracodawcy jest przeciwdziałanie mobbingowi, choć służące temu działania nie są dokładnie określone prawnie. Ponosi on prawne konsekwencje wówczas, gdy dopuścił się tego typu zachowania, ale też wtedy, gdy tolerował takie działania w swoim miejscu pracy. Oznacza to, że pracodawcy zabrania się zarówno stosowania mobbingu, jak i tolerowania go przez i wobec swoich podwładnych. Przykładem może być sytuacja, w której pracodawca nie reaguje na drwiny klientów wobec kelnerki, będącej jego pracownicą.

Eliminowaniem mobbingu jest podejmowanie działań w celu jego usunięcia. Pracodawca jest zobowiązany do prewencji antymobbingowej, czyli wszczynania działań mających zapobiec występowaniu mobbingu w miejscu pracy. Do niego należy również obowiązek sfinansowania takich przedsięwzięć.

Jak wyjaśnia adwokat Michał Jackowski, działania mające na celu zapobieganie mobbingowi to na przykład: wprowadzenie zakazu mobbingu w regulaminie, umieszczanie informacji o tym zjawisku w widocznym miejscu czy organizowanie szkoleń. W większych zakładach pracy zaleca się tworzenie komisji zajmującej się mobbingiem, w której skład powinni wchodzić przedstawiciele pracowników i pracodawców oraz psycholog. Jest także możliwość zatrudnienia doradców społecznych lub wyznaczenia osoby, z którą pracownicy mogliby kontaktować się wówczas, gdy doświadczą  mobbingu lub będą jego świadkami.

Wspomina się również o planowaniu działań, które zintegrowałyby pracowników – takich jak wspólne wyjścia, uczestnictwo w wydarzeniach kulturalnych.

Ważne jest to, że wykonywanie przez pracodawcę czynności przeciwdziałających mobbingowi nie zwalnia go z odpowiedzialności. Pracownicy mogą dochodzić swoich praw, jeśli tylko widzą niewłaściwe zachowanie z jego strony, bądź ze strony innych współpracowników.