Każdy, kto decyduje się na założenie sklepu robi to po to, aby osiągać zysk. Wskaźnikiem, który wykorzystywany jest, jeśli analizujemy rentowność, jest marża. Jest to współczynnik, który uzyskamy, dzieląc zysk brutto przez przychód, który odnotowaliśmy ze sprzedaży. Wielu osobom wydaje się, że marża jest pojęciem bardzo mało skomplikowanym. Tymczasem okazuje się, że rzeczywistość jest zgoła inna. Poznajmy to zagadnienie bardziej dokładnie.

Marża to jeden z tych wskaźników, który pozwala jasno stwierdzić, czy firmie udaje się zarabiać, czy raczej odnotowuje ona nieustanne straty. Okazuje się jednak, że marża analizowana może być w wielu kontekstach. Sprawdza się zarówno w sprzedaży, marketingu, jak i kontrolingu. Jest współczynnikiem niezbędnym, jeśli chodzi o kontroling. 

Marża brutto a marża netto

Kiedy mówimy o marży, najczęściej mamy na myśli marżę brutto, czyli tą, którą wspomnieliśmy we wstępie. Trzeba jednak pamiętać, że pojęcie to dzieli się na marżę brutto i marżę netto. 

Jeśli chcemy obliczyć marżę brutto, uwzględniamy wyłącznie koszty związane bezpośrednio z procesem wytworzenia produkty. Wszystkie pozostałe koszty nie zostaną wzięte pod uwagę. Nawet wówczas, jeśli są naprawdę wysokie i stanowią znaczny procent poniesionych kosztów. Marża brutto jest w efekcie nadwyżką. Może ona zostać przeznaczona na przykład na koszty stałe. To właśnie z tego powodu bardzo często używa się w odniesieniu do niej określenia marża pokrycia. Przykład:

Marża brutto wynosi 20%. 

Notujemy 1zł przychodu.

Z każdej złotówki 20 groszy może zostać przeznaczone na pokrycie innych wydatków, które ponieśliśmy.

Czym jest więc marża netto? Pod tym pojęciem kryje się wynik, który uzyskujemy, jeśli uwzględnimy wszystkie koszty, zarówno ogólne, jak i pośrednie, a także obciążenia, jakie nakładane są na przedsiębiorstwo. Uwzględnia ona również podatki. Jeśli posłużymy się zarówno marżą brutto, jak i marżą netto, będziemy mieli dużo bardziej kompletny i wiarygodny obraz firmy. 

Ile marży można narzucić?

To pytanie, które zadaje sobie wielu przedsiębiorców. Dotyczy ono oczywiście tego, jak wysoka może być marża. Jeśli chodzi o marżę brutto, to może ona być naprawdę bardzo wysoka. Marża netto musi być niewielka. Często podkreśla się, że może ona znajdować się nawet na minusie. Trzeba pamiętać, że wysokość marży w dużej mierze uzależniona jest od specyfiki branży, w której działamy. W przypadku usług marża najczęściej nie przekracza 50%. Oczywiście zasada jest generalnie bardzo prosta: im marża jest większa, tym lepiej. Trzeba jednak pamiętać, że zawsze należy odnosić ją do całości działalności firmy. Tylko wówczas będzie można wyciągać z niej słuszne wnioski.

Po co wyliczana jest marża?

Jest to jeden z wielu wskaźników finansowych, jakie wylicza się w firmie. Pozwalają one na szybkie zdobycie wiarygodnych informacji dotyczących kondycji firmy. Marża to wskaźnik, który dostarcza szeregu informacji dotyczących:

  • rentowności produktu
  • kategorii produktów
  • całej firmy

Marżę można – tak jak i wszystkie inne wskaźniki – porównywać ze sobą w czasie. Analizuje się zachodzące zmiany, ewentualne odchylenia. Zestawia się ją z innymi wskaźnikami, co daje jeszcze pełniejszy obraz firmy. Co ciekawe, jeśli tylko mamy takie dane, nic nie stoi na przeszkodzie, aby marżę porównać z danymi dotyczącymi innych firm. 

Marża i narzut: czy to jest to samo?

Wiele osób – nawet tych, które prowadzą własną firmę – notorycznie myli marżę z narzutem. Wydaje im się, że oba pojęcia są jednoznaczne. Tymczasem trzeba wyraźnie zaznaczyć, że ich znaczenie jest zupełnie inne. Marża jest udziałem zysku w przychodach. Narzut zaś to stosunek jaki zachodzi między zyskami, a kosztami. Zobrazujemy to przykładem:

Przychód: 100zł

Koszty: 80zł

Marża brutto: 20%

Narzut: 25%.

O marży mówimy często, jeśli mamy na myśli opłacalność prowadzenia firmy. Narzut z kolei pojawia się w kontekście ustalania ceny produktów bądź usług. 

Czy marża ujemna to coś złego?

Wielu przedsiębiorców bardzo boi się marży ujemnej. Tymczasem okazuje się, że niekoniecznie musi ona być złym sygnałem. Wielu przedsiębiorców uważa, że najpierw trzeba odnotować przychody na odpowiednim poziomie. Dopiero potem przychodzi czas na marżę. Firmy handlowe bardzo często świadomie stawiają na marżę ujemną. Jest to praktyka, która powszechnie stosowana jest po to, aby pozbyć się towarów, które zalegają w magazynie. W takim przypadku strata brutto w przypadku sprzedaży będzie i tak znacznie mniejsza niż koszty, które trzeba ponieść w związku z magazynowaniem towarów.

Ile marży można narzucić to pytanie, które bardzo często zadają zwłaszcza początkujący przedsiębiorcy. Trudno udzielić na nie jednoznacznej odpowiedzi. Jest ona bowiem uzależniona od branży, w jakiej działamy. Inna marża będzie w przypadku produktów spożywczych, inna zaś wtedy, kiedy sprzedajemy ubrania czy kosmetyki. Należy o tym pamiętać. Bez wątpienia jednak pojęcie marży jest tym, które dokładnie trzeba poznać, decydując się na prowadzenie własnej firmy. Trzeba również nauczyć się odróżniać pojęcie marży od pojęcia narzutu. Znaczą one bowiem zupełnie coś innego.