Składka zdrowotna opłacana jest z tytułu objęcia płatnika lub wskazanej przez niego osoby ubezpieczeniem zdrowotnym w Narodowym Funduszu Zdrowia. Jej opłacanie pozwala na korzystanie z pakietu bezpłatnych usług medycznych we wskazanych placówkach. Kto i w jakiej wysokości opłaca składki zdrowotne?

Składki zdrowotne przedsiębiorców

Przedsiębiorcy, czyli osoby fizyczne prowadzące własną działalność gospodarczą objęte są obowiązkiem opłacania składek z tytułu ubezpieczeń do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych. Ich obowiązkiem jest odprowadzanie składki zdrowotne za siebie i osoby współpracujące z nimi oraz składanie w ZUS deklaracji ZUS DRA. 

W deklaracji tej musi znaleźć się podstawowy wymiar składki zdrowotnej oraz jej wartość. Przedsiębiorca prowadzący jednoosobową działalność gospodarczą niezatrudniający pracowników, który opłaca składki jedynie za siebie lub osoby współpracujące, nie musi składać comiesięcznych deklaracji ZUS DRA, jeśli:

  • w stosunku do poprzedniego miesiąca nie nastąpiły żadne zmiany,
  • w ostatnio złożonej deklaracji rozliczeniowej zadeklarował do podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne i zdrowotne kwoty w wysokości najniżej obowiązującej go podstawy wymiaru składek

Zwolnienie ze składki zdrowotnej

Przywilejem polegającym na całkowitym zwolnieniu z obowiązku opłacania składki zdrowotnej lub też na obniżeniu jej do wysokości zaliczki na podatek dochodowy opłacanej z działalności gospodarczej, objęci są:

  • emeryci i renciści,
  • osoby, u których stwierdzono umiarkowany lub znaczny stopień niepełnosprawności

Jeśli emeryt lub rencista decyduje się na uruchomienie nowej działalności gospodarczej lub kontynuowanie działalności prowadzonej przed okresem emerytalnym lub rentowym, nie będzie miał obowiązku opłacania składki społecznej, ale nie zawsze będzie automatycznie zwolniony z obowiązku regulowania składki zdrowotnej. Musi spełnić dodatkowe warunki z ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej. Zwolnienie z obowiązku opłacania składek ubezpieczenia zdrowotnego z tytułu prowadzonej działalności przez emeryta lub rencistę będzie obowiązywało, gdy pobiera on świadczenie emerytalne lub rentowe w kwocie brutto nieprzekraczającej miesięcznie kwoty minimalnego wynagrodzenia oraz:

  • uzyskuje dodatkowe przychody z tytułu działalności w wysokości nieprzekraczającej miesięcznie 50 proc. kwoty najniższej emerytury (od marca 2016 roku było to 441,28 zł),
  • opłaca podatek dochodowy w formie karty podatkowej

Osoby niepełnosprawne w stopniu znacznym lub umiarkowanym mogą skorzystać ze zwolnienia z opłacania składki zdrowotnej, jeśli opłacają podatek w formie karty podatkowej oraz uzyskują przychody z prowadzonej działalności w wysokości nieprzekraczającej miesięcznie 50 proc. kwoty najniższej emerytury, tj. w 2016 roku była to kwota 441,28 zł. Nie ma tu znaczenia wysokość otrzymywanego zasiłku. Jeśli niepełnosprawny ma rentę z tytułu niesprawności powyżej kwoty minimalnego wynagrodzenia,  również ma prawo skorzystania z ulgi z obowiązku opłacania składki zdrowotnej. 

Wystarczającą podstawą dla przedsiębiorcy będącego osobą niepełnosprawną do zwolnienia z obowiązku opłacania składek zdrowotnych, jest wydane przez lekarza z ZUS orzeczenia lekarskiego o ustaleniu niezdolności do pracy. Jeśli dana osoba ma umiarkowany lub znaczny stopień niepełnosprawności i uzyskuje przychody wyłącznie z działalności, ma możliwość opłacania składki zdrowotnej w wysokości nieprzekraczającej kwoty należnej zaliczki na podatek dochodowy od osób fizycznych, o ile rozlicza się z fiskusem według skali podatkowej lub podatku liniowego. 

Wysokość składki zdrowotnej

W 2017 roku od lutego przedsiębiorcy płacili wyższe składki zdrowotne. Było to związane ze wzrostem przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego w sektorze przedsiębiorstw, łącznie z wypłatami z zysku, w IV kwartale 2016 roku, do poziomu  4404,17 zł. Podana wartość posłużyła do określenia dolnej granicy podstawy wymiaru składek na ubezpieczenie zdrowotne adekwatnej dla osób spełniających warunki do objęcia ubezpieczeniem społecznym lub ubezpieczeniem społecznym rolników, które są osobami prowadzącymi działalność pozarolniczą lub osobami z nimi współpracującymi.

Podstawą wymiaru składki zdrowotnej w 2017 roku była kwota 3303,13 zł, odpowiadająca 75 proc. przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w sektorze przedsiębiorstw, wraz z wypłatami z zysku. Od kwoty tej liczona była składka zdrowotna w wysokości 9 proc. podstawy wymiaru, więc kwota składki zdrowotnej obowiązującej za okres styczeń - grudzień 2017 roku dla przedsiębiorców wynosiła 297,28 zł. Była ona o 8,33 zł wyższa niż składka, która obowiązywała w całym 2015 roku, czyli 288,95 zł. 

Łącznie, miesięczne składki ZUS w 2017 roku wyniosą: 1172,56 zł. Łączny wzrost składek w stosunku do roku 2016 wyniesie 51,04 zł, tj. wzrost o 4,6%